Bananen

Bananen Kweken

Een exotische tuin is niet compleet zonder een of meer bananenbomen. Ook in ons klimaat is het mogelijk om te genieten van een spectaculair groeiende tuinbanaan. Het enorme blad contrasteert geweldig naast b.v. een bamboe en zorgt voor een ongeëvenaarde ’tropical-look’. Hoewel een banaan boomachtige afmetingen kan krijgen, is het eigenlijk meer een overblijvende, vaste plant. De ‘stam’ is opgebouwd uit gebundelde vlezige bladstelen en verhout zich niet zoals bij een echte boom. Een bananenstam produceert in zijn leven slechts 1 bloeiwijze en sterft daarna af. De bloei is overigens van een grote schoonheid met prachtig gekleurde bloemen. Bij de meeste bananen groeien rondom de hoofdstam, vanuit ondergrondse rhizomen nieuwe scheuten. Terwijl aan de moederplant zich bananenvruchten ontwikkelen, groeien deze scheuten weer uit tot nieuwe volwassen planten en zo herhaalt zich de cyclus. Sommige bananensoorten kunnen, omdat zij geen zijscheuten maken, alleen maar gekweekt worden uit zaad. De bananenfamilie wordt ingedeeld in drie hoofdgroepen: MUSA, ENSETE en MUSELLA

De banaan is al sinds mensenheugenis in cultuur. Er is zoveel en al zo lang gekruist en gecultiveerd, dat het ondoenlijk is om erachter te komen met welke soort je te maken hebt. Uiteraard worden consumptierassen, die een goede opbrengst hebben, zorgvuldig vermenigvuldigd. Met de tuin-, serre- en siersoorten neemt men het niet zo nauw.De banaan zie je steeds meer. In mini- en maxi-uitvoering, voor de huiskamer, serre, tuin en het balkon. Een enkele soort is het proberen waard om buiten te laten overwinteren, goed verpakt wel te verstaan. Wie een banaantje van eigen oogst denkt te kunnen eten zal de kachel moeten opstoken tot tropische temperaturen.

Hoewel de imponerende banaan een reusachtige boom doet vermoeden, zijn alle bananen meerjarige, kruidachtige planten. De ‘stam’ is niets meer en minder dan over elkaar gegroeide bladvoeten van oudere bladeren. De banaan (Musa) behoort tot de familie van de Musaceae. De plant komt van oorsprong uit ZuidOost-Azië. Vandaar is de banaan naar bijna alle tropische landen verspreid. Birma, Bangladesh, Indonesië, de Canarische Eilanden, Argentinië en Brazilië zijn de landen met de grootste bananenproductie ter wereld.

Voor de huiskamer en serre zijn Musa coccinea en afstammelingen geschikt. Ze worden niet hoog (90 – 120 cm). De bladeren worden negentig centimeter lang. Het lukt – als de omstandigheden geschikt zijn – deze banaan in bloei te krijgen. De bloemen zijn geel. Na de bloei zijn de vruchten eerst rood, later geeloranje. Ze zijn echter niet eetbaar. Op de Canarische Eilanden wordt Musa acuminata ‘Dwarf Cavendish’ commercieel geteeld. Ook deze soort blijft hier in hoogte beperkt (180 cm) en kan in de huiskamer, serre, tuin of op het balkon worden gebruikt.

De bloemen van deze soort hebben opvallend roodpaarse schutbladen. De bananen zijn klein van stuk en eetbaar. Musa acuminata heeft zaadloze vruchten. De soort en variëteiten zijn wijd verspreid over de hele wereld. Deze soort is de stamvader van alle eetbare bananen. In tropische landen groeit deze banaan meerstammig en wordt daar twee tot drie meter hoog.

Banaan wordt bij ons voornamelijk als exoot met grote opvallende bladeren gebruikt, maar de bloem(en) en vruchten zijn in feite meer imponerend. Zoals op de afbeelding hiernaast (Musa velutina) is te zien. Bij de meeste bananen steken de lange, gele meeldraden opvallend af tegen bruine, rode of roodoranje gekleurde schutbladen. Ook de vruchten zijn verschillend van kleur als ze nog niet rijp zijn. Zo zijn er afhankelijk van de soort rode, knaloranje en felgele vruchten.Andere soorten banaan noemen we hier slechts, omdat ze hier sporadisch te koop worden aangeboden en meestal niet geschikt zijn voor gebruik in ons klimaat. Musa x paradisiaca is een hybride van Musa acuminata x Musa balbisiana. De plant wordt acht meter hoog en is een razendsnelle groeier in de tropen. De variëteit ‘Lady Finger’ is geschikt voor gebruik in de tuin. Die kan hier overwinteren als ze goed wordt ingepakt met rietmatten. Musa uranoscopus heeft mooie bladeren met een paarsrode gloed. De bloemen hebben rode schutbladen. Musa velutina is een dwergsoort en wordt tot 180 cm hoog. De bladeren zijn aan de bovenkant donkergroen. De bloem heeft dikke, gele meeldraden en het schutblad is rood van kleur.

Een banaan vraagt een lichte plaats met weinig zon. Een minimumtemperatuur van 13°C is minimaal nodig om een banaan goed te laten groeien. Hoe warmer, des te beter, waardoor de kans op bloei en vruchtzetting toeneemt. De plant heeft een voedselrijke grond met zo mogelijk wat lichte klei nodig. Zorg voor een permanent vochtige grond. Geef vanaf het begin van de lente tot aan de herfst vloeibare kamerplantenmest. Een banaan kan in de volle grond worden geplant of in een grote kuip. Een banaan vormt uitlopers aan de onderkant van de bladvoet. Die kunnen voorzichtig worden losgemaakt en worden uitgeplant. Ook hier is een hoge temperatuur (24 – 27° C) nodig om de scheut aan de groei te krijgen. Zorg voor een goede afwatering van overtollig vocht. Door te veel water en vocht ontstaat wortel- en stengelrot. Controleer een banaan geregeld op rode spint. Gebruik zonodig AA spint-weg.Met wat zorg ben je altijd verzekerd van een bananenplant.

Plaatsing

De meeste bananen soorten dienen zomers ook het liefst uit de wind te staan. Dit in verband met het grote blad dat gemakkelijk kapot kan waaien. De planten bereiken hoogtes van wel 4 meter, soms nog wel hoger, met bladeren die wel 3 meter lang worden. Bananen hebben voor te groeien veel voeding nodig. Wilt u proberen er een bloem in te krijgen moet u proberen om de hele stam over te houden, want de bloem wordt in de stam gevormd van het jaar ervoor! Na de bloei sterft de stam af, maar dan heeft u al weer vele nieuwe bananenscheuten erbij gekregen.
U kunt ook proberen deze nieuwe bananen scheutjes eraf te steken, het beste is dit te doen in het voorjaar.

Winterverzorging:

De planten dienen aan het begin van de winter afgedekt te worden met een meter stro of bladeren. De planten storten in elkaar bij lage vriestemperaturen en sterven boven de grond af. De plant bewaart in de kern onder de grond zijn kracht om in het voorjaar met sprongen weer omhoog te schieten. Als u op tijd erbij bent, kunt u ook de stam inpakken, hoe meer er van de stam overblijft hoe hoger de plant het jaar erna wordt. U kunt dan om de bananenstammen een pvc buis plaatsen met een deksel (met een gat in de zijkant) erop, en dan noppenfolie en rietmatten eromheen draaien. U kunt ook de banaan uit de grond scheppen en hem in een garage overwinteren bij ongeveer 5°C. De plant dient zo goed als droog gehouden te worden, omdat de groei stil ligt, anders treedt wortelrot op.

Enkele Soorten

MUSA

Is met zo’n 40 soorten veruit het grootste en belangrijkste geslacht, oorspronkelijk afkomstig uit Z-O Azië en Australië. Nu wereldwijd voorkomend. In hoogte variërend van 60 cm tot 9 meter. Kenmerken: produceert al vrij snel jonge plantjes uit de rhizoomscheuten rondom de hoofdstam. Veel soorten produceren eetbare zoete- zowel als kookbananen. Een groot aantal zaadvormende types heeft een belangrijke sierwaarde. De zaden zijn klein. Het blad hangt wat af en de vruchten groeien zowel rechtop als hangend aan de ‘boom’. Er zijn zaadvormende en zaadloze vormen.

ENSETE

Bestaat uit slechts 6 – 7 soorten. Herkomst: Afrika, Madagascar en Zuid-Azie. Komt nu ook wereldwijd voor. Deze soort maakt zelden of nooit uitlopers rondom de hoofdstam. De zaden van Ensete zijn vrij groot, als knikkers. Alle soorten hebben enorm grote, peddelvormige bladeren, die meer naar boven gericht groeien, dan de Musa-soorten. De stambasis is vaak enigszins gezwollen. Een prachtige soort met een grote sierwaarde, zowel voor een (tuin) landschap als in een kuip.

MUSELLA

Bestaat voor zover bekend uit slechts 1 enkele soort, afkomstig uit de Chinese provincie Yunnan. Vrij klein blijvend, 1 m tot 1,80 m. In ons klimaat meestal nog kleiner.

Musella Lasiocarpa

Welke bananensoorten kan ik in de volle grond planten?

De volgende bananensoorten kunnen met voldoende bescherming de winter overleven:

  • Musa basjoo (Japanse vezelbanaan)

Van de volgende bananensoorten is nog niet 100% bekend of ze langdurig en met succes toegepast kunnen worden (experimenten lopen nog):

  • Musa sikkimensis (syn. Musa hookerii) (Dajeerling banaan)
  • Musella lasiocarpa (Gouden Lotus banaan)
  • Ensete ventricosum (Abyssinian banaan)
  • Ensete ventricosum ‘Maurelii’ (Rode Abyssinian banaan)
  • Ensete glaucum (syn. Musa glauca) (Sneeuwbanaan)

Wat kan ik het beste gebruiken voor het bemesten van mijn banaan?

De Musa basjoo is een snelle groeier en dient daarom regelmatig bemest te worden tijdens het groeiseizoen. Het is aan te raden om een biologische meststof te gebruiken, bijvoorbeeld bloed- en beendermeel welke snel kunnen worden opgenomen door de plant. Sommige leden hebben goede ervaringen met het toepassen van kunstmatige meststoffen.
Voor de snelle groei zijn vooral nitraten nodig (bij biologische mest is dat bloedmeel, bij kunstmest bijv, Kalisalpeter)


Bronnen

4 gedachten over “Bananen

  • 4 augustus 2016 om 15:14
    Permalink

    beste groeten
    ik heb een banaan plant van 4 jaar oud,in onze tuin,die nu een bloem en
    banaantjes draagt de eerste keer
    zijn die eetbaar,hoe bewaren,,,,
    de bloem moet eerts afvallen
    wat dan

    bedankt

    Beantwoorden
  • 5 november 2023 om 12:49
    Permalink

    Wij wonen in Almeria Spanje. In de winter zakken de nachttemperaturen tot 10 a 12 graden. Dagtemperatuur 20 graden. Kan een cavendish bananenplant overleven en zijn de banaantjes eetbaar.
    Dank u

    Beantwoorden
    • 6 november 2023 om 08:34
      Permalink

      De Cavendish zou deze temperaturen moeten aankunnen. Of het bananen geeft is afwachten, de grootschalige teelt van bananen in Spanje is wat zuidelijker op Mallorca

      Beantwoorden

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *