Winter bescherming

Winterbescherming algemeen

Winter beschermingsmogelijkheden voor exotische vorstbestendige & winterharde planten

In de late herfst of vroege winter wanneer de eerste matige nachtvorsten gekomen zijn, wordt het tijd om over te gaan tot winterbescherming (Let wel, sommige gevoelige planten zullen al voor de eerste matige vorst moeten ingepakt worden). Het is erg belangrijk uw planten niet te vroeg in te pakken. Wanneer de temperatuur geleidelijk daalt (afhankelijk van de vorstgevoeligheid van de aangeplantte plant), hoe langer u wacht met inpakken. De planten zullen steeds verder afrijpen en afharden, de plant treedt ook in zijn winterrust. Hierdoor zal hij ook meer koude kunnen verdragen. Men kan bij het inpakken zelf beslissen hoeveel werk men er wil van maken, het hangt natuurlijk ook af van wat het doel van de bescherming is én het soort plant. In kort zullen we uitleggen wat er mogelijk is en wat het resultaat er van is. Voor elke vorm van winterbescherming geldt:

hoe droger de grond, hoe meer kou de plant verdraagt en winterbescherming heeft alleen zin als de bodem goed afwatert, vandaar het steeds terugkomend advies, plant in goed draineerbare grond!

Het voorzien van een mulchlaag

Dit wil zeggen aanbrengen van een laag isolerend organisch materiaal op de grond rondom de plant. Hiervoor is veel materiaal geschikt, zo bvb. bladeren, stro, hooi, dennentakken, gemalen boomschors, cacaodoppen, houtsnippers (gebruik aub geen zaagsel, dit is te fijn van structuur en verteert veel te snel). Het gebruikte isolatiemateriaal moet luchtig en droog zijn en niet te snel vergaan. Het aanbrengen van een mulchlaag resulteert in een goede isolatie, zodoende dat de vorst moeilijker bij de wortels kan. Mulchen resulteert ook in omzetting naar humus, waardoor de bodemstructuur aanzienlijk verbetert. Dit is de meest eenvoudige vorm van winterbescherming en is geschikt voor iedere plant. Wanneer het langdurig nat is, moet je wel opletten dat er geen rotting optreedt. Verwijder bij rottingsgevoelige planten nu en dan de mulchlaag wanneer het warmer is, zo kan er luchtcirculatie plaatsvinden en kunnen de mulch en grond wat opdrogen.

Het inpakken van planten

Nog een manier om planten te beschermen tegen winterse kou is inpakken.

Het inpakken gebeurt in feite alleen op korte termijn, en wanneer men een zeer koude nacht of periode voorspelt. Het materiaal dat hiervoor gebruikt wordt kan ook verschillen, volgende materialen kunnen gebruikt worden: vliesdoek (bij ons te verkrijgen), oude lakens, dennentakken, jute, vitrage, rietmatten, enz… Het materiaal dat men gebruikt moet luchtig zijn, de plant moet kunnen ademen en er mag zeker geen broei optreden. Als u uw planten inpakt, zorg er dan voor dat dit droog gebeurt. Wanneer het wat warmer is/wordt, verwijder dan tijdelijk het inpakmateriaal, zo kan de plant ademen en eventueel vocht dat er toch ingeslopen is, opdrogen. Over het algemeen worden landbouwplastic en noppenfolie streng afgeraden, omdat deze materialen luchtdicht zijn en er dus gemakkelijker rotting kan optreden. Maar voor kortstondige extra isolatie, tegen zeer koude wind bvb, kan dit wel gebruikt worden, want dit materiaal is totaal winddicht. Als je dit materiaal gebruikt, wees dan zeker dat de plant droog is.

Beschermende constructies

Wanneer u niet opteert om uw plant in te pakken, kunt u ook kiezen om een constructie heen de plant te zetten/bouwen. Hier is echt veel mogelijk, u kunt echt uw fantasie de vrije loop laten. Bijvoorbeeld, een grote omgekeerde emmer/bak/mand, paraplu, een tijdelijk
(folie)kastje, een kooi gevuld met bladeren of stro, golfplaten, rietmatten, enz… Een omgekeerde emmer is heel gemakkelijk aangebracht en is heel geschikt om kleinere planten tijdelijk te beschermen tegen strenge nachtvorst of regen. Een emmer laat geen licht door en ventileert niet, dus kan dit alleen gedaan worden voor een korte periode. Constructies van hout met plasticfolie (een soort serre) laten licht door en mits het aanbrengen van voldoende luchtgaten ook lucht. Dit is zeer geschikt als bescherming
tegen wind, winterzon, teveel water, kou. Dit houdt de groeikern van de planten droog. Ook kan je een soort kippengaas/draad rond de plant zetten en deze opvullen met droog stro of bladeren, daarna afdekken met vliesdoek en dan (vooral) van boven, afdekken met plastic. Zo blijft het vulmateriaal droog, deze constructie beschermt zeer goed tegen koude wind en neerslag, maar laat wel geen licht door. Deze manier is niet geschikt voor groenblijvende planten, maar wel voor bladverliezende.

Palmen

Winterbescherming

Palmen staan het best op een beschutte plek naar het zuiden gericht, uit de wind met zon of halfschaduw, in een goed gedraineerde grond. De palm bloot stellen aan ijzige wind, kan meer schade aanrichten dan koudere temperaturen. Wanneer uw palm toch in de volle wind staat, zou ik er in de winter toch een beschutting die wind tegenhoudt, plaatsen. Zo beschermt u al heel effectief.

Het beste is, om alle palmen te voorzien van een laag bladeren of stro aan de voet (mulchen zoals we hierboven reeds bespraken), alsook wat bescherming rond het groeipunt of ‘speer’, tijdens de koudste periodes en wanneer het zeer vochtig is, kan alleen maar schade voorkomen.

Het beste materiaal om uw palmen te beschermen voor de kou zijn vliesdoek en/of rietmatten.

Vliesdoek geeft voldoende winterbescherming, het reduceert grote en plotse temperatuurverschillen, het beschermt tegen schade van wind, storm en slagregens. Wanneer het bevroren is biedt vliesdoek ook een goede isolatie (iglo effect). Het beperkt ook het vochtverlies.

Wanneer u noppenfolie of plastic gebruikt, let er dan wel op dat je tijdig verlucht.

Ook met het gebruik van vliesdoek, vergeet niet uw palm eens te verluchten, wanneer het minder koud is, zo voorkomt u rotting/schimmelvorming. Indien dit toch optreedt en u bent er tijdig bij, behandel de schimmelvorming dan met een product zoals sulphon of bayor.

Grotere palmen, vanaf een totale hoogte van 1.50 m hoeven niet tot zelden ingepakt te worden. Alle jongere en kleiner blijvende soorten palm, kunnen best elke winter wanneer het koud gaat worden ingepakt worden.

Bananenplanten

Winterverzorging

De Musa Basjoo en in mindere mate de Musa Sikkimensis kunt u onbeschermd een zachte winter door laten komen. Als je een stro of bladerdek op de bodem voorziet, zullen ze wel afvriezen, maar in de lente terug herpakken en uitlopen. Natuurlijk is het veel aangenamer om uw stam te behouden, zo wint u gemakkelijk tot 1 meter in groei het jaar daarop. Indien u dit verkiest, kan u het best wanneer het kouder wordt, de bladeren tot aan de stam afknippen, dan de stam inpakken met stro en vliesdoek. Vergeet niet, wanneer het wat warmer is in de winter, de stam eens te verluchten, zo voorkomt u schimmel en verrotting. Als u drie jaar de stam zo beschermt en in leven gehouden hebt, zou u het derde jaar een bloem mogen verwachten en misschien wel banaantjes.

Kort samengevat doe je het volgende:

  1. Na de eerste vorst, knip je alle bladeren eraf. Dit doe je meestal tot waar de bladeren uit de stam komen. Probeer zoveel mogelijk stam te behouden.
  2. Neem kippengaas of tuindraad en zet deze rond de stammen.
  3. Vul dit op met stro of bladeren, vul maar zo hoog mogelijk op.
  4. Neem vliesdoek en draai dit er een paar keer rond.
  5. De bovenkant afdekken/afsluiten met plastiek tegen de regen.
Let wel op, dat je het geheel niet volledig met plastiek afdekt, je constructie moet nog winddoorlatend zijn. Anders heeft u kans dat de stammen gaan rotten.

Boomvarens

  • Altijd beschermen
    • Dicksonia Antartic
    • Dicksonia Squarosa

Winterbescherming

Buiten en wanneer de plant goed beworteld is kan hij -5°C aan. Toch is het beter om de plant in de winter, wanneer de temperaturen onder het vriespunt zakken, te voorzien van winterbescherming.

Wanneer de herfst er is en het begint kouder te worden, kan je de bladeren laten zitten, u kunt ze eventueel opbinden. In de kop van de varen, brengt u bladeren of stro aan, rondom de stam voorzie je een laag of 4 vliesdoek. Het gebruik van vliesdoek reduceert de vorst met enkele graden per laag. Probeer de boomvaren zo dicht mogelijk in te pakken. Als de temperatuur terug naar boven gaat, kan je het best de boomvaren uitpakken en hem benevelen/besproeien met water, zo voorkom je uitdroging. Wanneer het terug kouder wordt herhaal je hetzelfde principe.

Een kleinere boomvaren kunt u geheel afdekken met stro en bladeren.

Bij een grote boomvaren pakt men alleen kop van de stam flink in met vliesdoek. Hier zit het groeipunt en dit is het kwetsbaarste gedeelte van de stam. Dit kunt u dan een hele winter ingepakt laten. Het onderste deel van de stam dient niet volledig ingepakt te worden, zo kan hij vocht opnemen en droogt hij niet uit. Wanneer er een strenge vorstperiode aankomt, kunt u rondom de varen rietmatten draaien, wanneer de vorst weg is, kan u dit terug weghalen.

Ook kunt u kerstverlichting, wanneer het echt koud wordt rondom de stam draaien, dit houdt de stam ook warm, vergeet ook de kopbescherming niet(blad/stro).

Yucca’s

Winterbescherming

Yucca’s zijn over het algemeen zeer winterhard, de plant zal niet zozeer leiden onder de kou, maar eerder kapot gaan door het vocht. Zoals al eerder gezegd, dient hij zeker aangeplant te zijn in een goed gedraineerde grond en in de volle zon. Het is aan te raden in de winter, wanneer het over het algemeen het vochtigst is, de kruin van de plant te beschermen met een doorzichtbare plastic zak of zelfs een paraplu. Dit zou verrotting van de kruin moeten tegengaan. Let er ook wel op, dat u de plastic zak niet te strak aanbindt, kwestie van enige ventilatie te hebben. Indien het heel koud wordt, kunt u steeds een laagje vliesdoek rond de plant aanbrengen, zeker bij de minder vorstbestendige soorten.

Agave’s

  • Bij zeer goede drainage te riskeren
    • Agave Havardiana,
    • Agave Neomexicana,
  • Binnenhouden
  • Agave Potatorum verschaffeltii

Winterverzorging

Agaves zijn over het algemeen niet echt winterhard, hij is zeer gevoelig aan vocht. Het is aan te raden in de winter, de plant af te dekken met een doorzichtige glas/plastic/golfplaat. Deze dient u aan te brengen ergens in november tot begin maart, afhankelijk van het weer natuurlijk. U plaatst deze doorzichtige plaat best schuin boven de plant, zo wordt de plant niet geteisterd door de regen en kan de plant door de wind worden droog gehouden/geblazen. Ook kunt u een glazen of plastieken koepel gebruiken, om ze te beschermen van te veel vocht. Vergeet ook hier niet, regelmatig te verluchten.

Olea Europea – Olijfboom:

U kan de Olea Europea zowel binnen als buiten houden, de Olea kan een minimum temperatuur aan van –10 °C. Hij hoeft normaal gezien weinig bescherming, wanneer het langdurig koud is, is het toch aangeraden om hem een minimum bescherming te geven, een rietmat rond de stam/kruin en wat bladeren of stro op de bodem, zouden voldoende moeten zijn. De olijfboom zal in de herfst en winter minder water nodig hebben. Het zijn de seizoenen waarin de olijfbomen normaal in rust gaan, maar laat de bodem niet geheel uitdrogen.

Xanthorroea Glauca (Australische grasboom):

De grasboom kan enige strenge vorst verdragen, ongeveer –10° c. Toch raden wij aan in de winter er een rietenmat en/of vliesdoek rond te wikkelen, wanneer het goed vriest. Eventueel kan je ook gebruik maken van noppenfolie, maar vergeet dan niet te verluchten, zodat je geen schimmelvorming verkrijgt.

Dit document werd samengesteld op basis van ervaringen van exotenliefhebbers en palmeria, met de bedoeling is om een zo goed mogelijk document te creëren dat door iedereen kan geraadpleegd worden om zodoende de nodige bescherming aan onze exoten te geven.

© op deze teksten Palmeria http://www.palmeria.be. Overname toegestaan met bronvermelding

De Zuid-Europese landen zijn dé vakantiebestemmingen bij uitstek waar je planten kan vinden die het ook in België en Nederland goed zullen doen: Het Lago Maggiore (Zwitserland en Italië), het Gardameer (Italië), de Ligurische Kust (Italië), Umbrië (Italië), Toscane (Italië), de Azurenkust (Frankrijk), de Var (Frankrijk), Bretagne (Frankrijk), Normandië (Frankrijk), de Gard en de Ardèche (Frankrijk), de Costa Blanca (Spanje) zijn zeker de
vakantiebestemmingenin waar je als ‘liefhebber van winterharde exotische planten’ het meest je hart kan ophalen: tal van openbare parken, botanische tuinen, mooi aangelegde ‘ronde punten’, wandelesplanades in de badstadjes, enz.

2 gedachten over “Winter bescherming

  • 9 juli 2016 om 15:44
    Permalink

    ik heb een sinaasappelboom in een grote containe staan. Ieder voorjaar geef
    ik mestkorrels en ook kippen korrels en wat extra compost.
    Maar wat te doen bij vorst.
    Wat raadt u aan om de boom (1.50mtr)in te pakken.Dus welk materiaal .
    Er zijn veel soorten omhulsels te koop maar er wordt snel gezegd”oh ja dat is prima.

    Dank alvast en gelukkig is het nu nog warm.

    Beantwoorden
    • 10 juli 2016 om 07:03
      Permalink

      Citrus moet (op een enkele uitzondering na) vorstvrij overwinteren. Als de temperaturen onder de 5 graden komt moet de plant naar binnen. Huiskamers en dergelijke zijn dan echter weer veel te warm.

      Verlichte koele maar vorstvrije ruimte dus.

      Beantwoorden

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *